Knowledge
การ stake จะเป็นการผูก wallet 1:1 กับ pool ดังนั้นเราต้องสร้าง wallet ใหม่ และ delegate นั้นเข้ากับ pool เป้าหมาย
เราสามารถใช้ wallet ตัวไหนก็ได้ที่ support multiple wallet ไม่ว่าจะ Yoroi (Chrome Ext. or mobile app), Dadalus (desktop only)
Knowledge
TLDR: RealFi คือ DeFi ที่เพิ่มการะบุตัวตนเข้าไป
“The point of RealFi is to serve real people real finance, and thus be able to innovate and do interesting things.”
ประเด็นหลักของ RealFi คือ เพื่อให้บริการทางการเงินกับคนจริงๆ และสามารถสร้างสรรค์สิ่งใหม่ ๆ และทำสิ่งที่น่าสนใจได้
Charles Hoskinson
เมื่อพูดถึงวิวัฒนาการล่าสุดของบล็อคเชน การเงินแบบกระจายอำนาจ (DeFi) ได้เข้ามาเป็นจุดสนใจ DeFi ใช้ smart contract บนบล็อคเชน เพื่อให้ทุกคนสามารถเข้าถึงระบบบริการทางการเงินสาธารณะ ที่มีระบบบัญชีแบบกระจายศูนย์ โดยการตัดตัวกลางออก ทั้งนักธนาคาร นายหน้า DeFi ทำให้ผู้ใช้งานหน้าใหม่เข้ามา และได้รับผลตอบแทนที่งดงาม ปัจจุบันมูลค่าของ DefI อยู่ที่ประมาณ 100 พันล้านดอลลาร์
DefI เป็นระบบเครือข่ายการเงินแบบเปิด ผู้คนไม่ต้องใช้บริการบริษัททางการเงินเอกชนอย่างเช่น PayPal, Western Union หรือธนาคาร ในการยืมหรือกู้เงิน แต่มันเป็นการทำในระดับบุคคลกับบุคคล เป็นแบบ peer-to-peer โดยใช้เทคโนโลยีบล็อคเชนทำงานอยู่เบื่องหลัง
แนวคิดของ Defi เบื้องต้นนั้นฟังดูง่ายดี โดยปกติแล้วเงินกู้จะมีหลักประกันเต็มจำนวนหรือเกินหลักประกัน นี่เป็นเพราะว่าไม่มีใครรู้ว่าผู้ยืมเป็นใคร และแทบไม่มีไล่เบี้ยหากไม่ชำระเงินยืม นอกจากนี้การยืมมักเอาไปลงทุนต่อในตลาดคริปโตเพื่อผลตอบแทนที่มากขึ้น การที่ผู้คนติดต่อกันโดยตรงโดยไม่มีตัวกลาง จึงพึ่งพา smart contract และความโปร่งใสและการไม่สามารถแก้ไขข้อมูลได้ของบล็อคเชน ด้วยวิธีนี้ทำให้หลักการปกติในการควบคุมดูแลการกู้และยืม จึงนำมาบังคับใช้ไม่ได้
พูดถึงการนำ RealFi มาใช้งาน “พวกเราเชื่อว่าในอีก 12 ถึง 24 เดือน ผู้ให้บริการ DeFi จะอัพเกรดมาเป็น RealFi เป็นส่วนใหญ่ เพื่อขัดขวางการระบุตัวตนและ metadata จริง ๆ เพื่อสร้างมาตรฐานที่เหมาะสมและให้แน่ใจว่ามีความปลอดภัยและใช้งานได้จริง และเพื่อให้แน่ใจว่าพวกเขาจะแก้ไขปัญหาด้านกฎระเบียบและการกำกับดูแล และพวกเขายังอยู่ในตลาดสำหรับลูกค้าใหม่
Charles Hoskinson
ระบบเศรษฐกิจในหมู่ประเทศพัฒนาแล้ว DeFi แสดงให้เห็นศักยภาพของบล็อคเชนในการ disrupt การเงินในรูปแบบเดิม (legacy) และเปิดโอกาสให้ผู้คนใหม่ๆ เข้ามาสร้างผลกำไรที่ดีกว่าและช่วยให้เกิดการเคลื่อนย้ายสภาพคล่อง มันเป็นการสร้างระบบการเงินใหม่ ซึ่งจะโตขึ้นมากกว่า $100bn อีกมากหากมีการพัฒนาให้ดีขึ้น
อย่างไรก็ตาม ยิ่ง DeFi สร้างตลาดและรูปแบบการใช้งานใหม่ที่น่าสนใจ มันก็ยิ่งแบ่งผู้คนที่สามารถเข้าถึงผลิตภัณฑ์ทางการเงินกับผู้ที่ไม่สามารถเข้าถึงได้
เชื่อมความแตกแยกของ DeFi
การกำหนดราคาเครดิตเป็นการพยายามประเมินและลดความเสี่ยงที่จะถูกผิดนัด การเงินและสินเชื่อเพื่อผู้บริโภคแบบดั้งเดิมช่วยลดความเสี่ยงโดยการทำความเข้าใจว่าผู้กู้มีพฤติกรรมอย่างไร ใช้จ่ายเงิน รายได้ และอื่นๆ แนวทางการลดความเสี่ยงของ DeFi นั้นแตกต่างกัน
ระบบการให้คะแนนเครดิตที่แข็งแกร่งเป็นกุญแจสำคัญในการให้เครดิตในประเทศที่พัฒนาแล้ว แต่มันสำคัญยิ่งกว่าในตลาดเกิดใหม่ สาเหตุที่ธนาคารปฏิเสธการให้สินเชื่อหรือสินเชื่อในตลาดเกิดใหม่มักเป็นเพราะธนาคารมีข้อมูลไม่เพียงพอเกี่ยวกับบุคคลหรือองค์กรที่ต้องการกู้ยืม ระบบมีความซับซ้อนน้อยกว่าหรือไม่มีเลย เป็นไปไม่ได้ที่จะสร้างภาพทางการเงินที่ถูกต้องผ่านคะแนนเครดิต
อย่างไรก็ตาม สามารถสร้างคะแนนเครดิตได้โดยการสอบถามผู้รับมอบฉันทะที่เชื่อมโยงกับข้อมูลบุคคล คุณสามารถติดต่อบริษัทสาธารณูปโภคเพื่อตรวจสอบว่าลูกค้าได้ชำระเงินตามใบแจ้งหนี้หรือไม่ หรือตรวจสอบกับผู้ให้บริการโทรศัพท์เพื่อดูว่าผู้ขอกู้เติมเงินมือถือของตนบ่อยเพียงใด ข้อมูลประจำตัวอยู่ที่นั่น ปัญหาคือวิธีการผูกข้อมูลกับข้อมูลบุคคล เมื่อทำสำเร็จแล้ว ข้อมูลสามารถนำเสนอต่อธนาคารในท้องถิ่น โครงการไมโครไฟแนนซ์ หรือแหล่งเงินทุนที่กระจายอำนาจจากผู้คนทั่วโลกในชุมชน Cardano
ตอนนี้เรามาถึงจุดที่เราสามารถใช้งานสิ่งนี้ผ่านนวัตกรรมใน Crypto ข้อมูลทางการเงินที่จำเป็นทั้งหมดสามารถจัดเก็บและส่งต่อในลักษณะที่ตรวจสอบได้ผ่าน Atala PRISM ID ชิ้นส่วนโครงสร้างการเงินของ DeFi สามารถใช้ในการจัดโครงสร้างสินเชื่อเหล่านี้และป้องกันความเสี่ยงจากอัตราแลกเปลี่ยน ในขณะที่ scalable payment ให้บริการโดย Cardano และโซลูชันเลเยอร์ 2 ต่างๆ จะช่วยให้สามารถโอนเงินไปทั่วโลกโดยไม่ติดขัด
โลกนี้มี DeFi ตอนนี้มันต้องการ RealFi
ปีนี้เรา (IOHK) ได้ประกาศข้อตกลงบล็อคเชนที่สำคัญมากสองฉบับ ความร่วมมือของเรากับกระทรวงศึกษาธิการของเอธิโอเปียกำลังสร้างระบบบันทึกความสำเร็จระดับประเทศเพื่อตรวจสอบเกรด ตรวจสอบผลการปฏิบัติงานของโรงเรียน และส่งเสริมการศึกษาทั่วประเทศ ในขณะเดียวกัน ความร่วมมือของเรากับ World Mobile ในแทนซาเนียจะเชื่อมต่อสิ่งที่ไม่ได้เชื่อมต่อและทำให้สามารถเข้าถึงบริการออนไลน์ที่จำเป็นผ่านบล็อคเชน
ข้อตกลงที่ทรงพลังเช่นนี้เป็นจุดกระโดดสำหรับภารกิจของ Cardano ในการสร้าง “RealFi: การเงินที่แท้จริงมุ่งเป้าไปที่ผู้ที่ต้องการวิธีใหม่ๆ ในการเข้าถึงการเงิน สร้างมูลค่าที่แท้จริง ซึ่งมักหายไปจาก DeFi” RealFi เป็นระบบนิเวศของผลิตภัณฑ์ที่ช่วยขจัดความขัดแย้งระหว่างสภาพคล่องของสกุลเงินดิจิทัลและกิจกรรมทางเศรษฐกิจในโลกแห่งความเป็นจริง เพื่อมอบผลตอบแทนที่น่าดึงดูดใจแก่ผู้ถือสกุลเงินดิจิทัล และผลิตภัณฑ์สินเชื่อ/การเงินที่ถูกกว่าสำหรับคน
Cardano เพิ่มส่วนสุดท้ายของปริศนาทางการเงินด้วยการปลดล็อกมูลค่าทางเศรษฐกิจที่แท้จริงที่ส่วนท้ายของห่วงโซ่การทำธุรกรรม: ข้อมูลประจำตัวบุคคล (personal identity)
ข้อมูลประจำตัวเป็นศูนย์กลางของทุกสิ่ง เมื่อมีคนมีตัวตนทางเศรษฐกิจ โลกแห่งโอกาสและการไม่แบ่งแยกก็เปิดออก โอกาสที่แท้จริงมาพร้อมกับการเข้าถึงบริการที่จำเป็นซึ่งแต่ก่อนนี้ไกลเกินกว่าจะเอื้อมถึง และการเงินที่แท้จริง เช่น เงินกู้เพื่อเปิดธุรกิจหรือดำรงอยู่อย่างที่มีอยู่ RealFi
ข้อมูลประจำตัวสามารถกลายเป็นสินทรัพย์ได้ตราบเท่าที่สามารถใช้แทนหลักประกันได้ ความกังวลที่ครอบงำของผู้ให้กู้คือเพื่อให้แน่ใจว่าเงินกู้ยืม (บวกดอกเบี้ยใด ๆ ที่เกิดขึ้น) จะได้รับการชำระคืน วิธีหนึ่งในการบังคับใช้คือโดยการค้ำประกันเงินกู้ แต่ถ้าผู้ให้กู้มีข้อมูลเพียงพอและชัดเจนเกี่ยวกับผู้กู้ (หากรู้ว่าผู้กู้เป็นผู้มีรายได้สูงหรือเป็นลูกค้าที่มีอายุยืนยาว) ผู้ให้กู้อาจมีแนวโน้มมากขึ้นที่จะ ลดหย่อนหลักประกัน
การย้อนหลับการยกเว้นทางการเงิน
แพลตฟอร์ม Microlending เช่น Kiva มีรูปแบบธุรกิจที่ประสบความสำเร็จ เหมาะอย่างยิ่งกับเศรษฐกิจเกิดใหม่ของทวีปแอฟริกา ในสภาพแวดล้อมเช่นนี้ เงินกู้ขนาดเล็กสามารถเปลี่ยนแปลงชีวิต เกษตรกร ผู้ประกอบการ และผู้ที่มีแรงผลักดันในการสร้างและประสบความสำเร็จ
แต่การเข้าถึงการเงินเป็นเพียงส่วนหนึ่งของภาพรวมเท่านั้น หากไม่มีบริการประกัน การศึกษา และบริการด้านสุขภาพ ผู้คนจะยังคงเผชิญกับความเสี่ยงมหาศาล RealFi ผ่านพลังของบล็อคเชนและแพลตฟอร์มระบุตัวตนดิจิทัลอย่าง Atala PRISM นำเสนอโซลูชั่นที่ครอบคลุมสำหรับปัญหาเหล่านี้ ข้อมูลประจำตัวดิจิทัลช่วยให้เข้าถึงไม่เฉพาะผลิตภัณฑ์ทางการเงินเท่านั้น แต่ยังรวมถึงบริการที่ช่วยให้ผู้คนสามารถเติบโตได้ในระดับเดียวกับคู่แข่งในส่วนที่พัฒนาแล้วของโลก
‘Cardano มองการเข้าสู่โลกกำลังพัฒนามาโดยตลอด เราต้องการมุ่งเน้นไปที่ 3 พันล้านคนที่ไม่สามารถเข้าถึงบริการทางการเงินที่เชื่อถือได้ หากเราดูตลาดมากมายที่เราเล่น เรารู้สึกตื่นเต้นอย่างยิ่งที่จะนำตลาดเหล่านั้นเข้ามาผ่านข้อมูลประจำตัวและผ่านกระเป๋าเงิน เข้าไปในพื้นที่ของสกุลเงินดิจิทัล จากนั้นให้พวกเขาเข้าถึง RealFi ดังนั้นเป็นครั้งแรกที่พวกเขา สามารถเข้าร่วมในตลาดโลกได้อย่างเป็นธรรม’
Charles Hoskinson
RealFi จะประกาศยุคใหม่ของกิจกรรมสินเชื่อออนไลน์ ปัจจุบันผู้ถือเหรียญ Cardano รวมมูลค่า 80 พันล้านดอลลาร์ และหลายๆ คนจะมองหาตัวเลือกผลตอบแทนเพิ่มเติมในเร็วๆ นี้ นอกเหนือไปจากการ stake
การใช้เงินแบบจับต้องได้ของ crypto ในโลกแห่งความเป็นจริง การจัดหาการเงินที่แท้จริงให้กับคนจริงๆ คือสวิตช์ที่จุดประกายพลังและเอกลักษณ์ของ Cardano นี่เป็นกรณีการใช้งานจริงที่หลายคนมองไม่เห็นใน cryptocurrencies
RealFi นับเป็นยุคใหม่ของกิจกรรมสินเชื่อออนไลน์ ด้วยข้อมูลประจำตัวที่ผ่านการตรวจสอบความถูกต้องแล้ว ใครบางคนในกรุงโรมอาจมีความมั่นใจในการให้เงินกู้ที่ไม่มีหลักประกันแก่ธุรกิจในเคนยา เป็นต้น
เพื่อเริ่มต้นเส้นทางนี้ IOHK ได้ร่วมมือกับ Pezesha เพื่ออำนวยความสะดวกในการให้สินเชื่อแก่ธุรกิจขนาดเล็กและขนาดกลางที่กำลังมองหาเงินกู้ระยะสั้นสำหรับเงินทุนหมุนเวียน เงินกู้เหล่านี้มีอัตราการผิดนัดชำระหนี้เพียง 2% แต่ประสบปัญหาในการรับเงินทุนในตลาดเคนยาเนื่องจากขาดสภาพคล่องในท้องถิ่น เป้าหมายคือการสร้างเครื่องมือง่ายๆ ที่ปราศจากการเสียดสี ซึ่งช่วยให้ผู้ถือสกุลเงินดิจิทัลสามารถให้ยืมโอกาสในโลกแห่งความเป็นจริงได้อย่างราบรื่น โดยได้รับการชำระคืนเป็นสกุลเงินดิจิทัลโดยตรงไปยังกระเป๋าสตางค์ของตน เราเห็นโลกที่ผู้คนสามารถให้โอกาสในโลกแห่งความเป็นจริงอย่างราบรื่นเหมือนกับที่พวกเขาทำคริปโต
RealFi: โอกาสในการสร้างประชาธิปไตย
RealFi แสดงถึงสิ่งที่ตรงกันข้ามกับการกีดกันทางการเงินและประกาศการมาถึงของยุคใหม่ของการรวมตัวทางการเงินและสังคมในแอฟริกาและที่อื่นๆ
ด้วย RealFi – Cardano กลายเป็นสัญญาณของการจัดเตรียมข้อมูลประจำตัวเพื่อช่วยให้ผู้คนช่วยเหลือตนเอง ภารกิจของ RealFi คือการสร้างมูลค่าทางการเงินที่แท้จริงให้กับคนจริงๆ และเป็นตัวสร้างความแตกต่างที่สำคัญระหว่าง Cardano และแพลตฟอร์มบล็อคเชนอื่นๆ
โครงการเอธิโอเปีย แทนซาเนีย และเคนยาเป็นก้าวแรกของการเดินทางที่ยาวนานกว่ามากสู่ความเป็นธรรมและความครอบคลุมในระดับโลก จุดเริ่มต้นของการผลักดันเพื่อยุติการกีดกันผู้ด้อยโอกาสในขณะที่ให้ผลตอบแทนที่น่าดึงดูดแก่ผู้ถือสกุลเงินดิจิทัล เช่นเดียวกับ DeFi RealFi จะเป็นระบบนิเวศของผลิตภัณฑ์และเทคโนโลยีที่ลดความขัดแย้งระหว่างสภาพคล่องของ Crypto และโอกาสทางเศรษฐกิจในโลกแห่งความเป็นจริง ด้วย RealFi เราต้องการทำให้โลกมีขนาดเล็กลง โดยเชื่อมโยงทุกคนเข้าสู่ชุมชนทุนระดับโลกและโอกาสที่ตอนนี้เปิดกว้างและยินดีต้อนรับพวกเขา
Source: https://iohk.io/en/blog/posts/2021/11/25/welcome-to-the-age-of-realfi/
Cardano Update
Daedalus
Adrestia
Networking
DevOps
Cardano Decentralization
Goguen
ที่มา: https://roadmap.cardano.org/en/status-updates/update/2021-11-05/
Knowledge
Alonzo ทำให้ Cardano มีความสามารถด้าน smart contract ด้าน DApps และการใช้งานด้านอื่นๆ Alonzo เป็นหลักหมุดสำคัญในการผจภัยของ Cardano ความสามารถในการเขียน script ระดับฐาน (base level scripting) ทำให้เราต่อยอดนวัตกรรมและพัฒนา network ไปอีกขั้น และยังเป็นการเริ่มต้นกระบวนการเปลี่ยนแปลง blockchain จากเรื่องของ transaction และ token ไปสู่ความคิดสร้างสรรค์ การรวมเข้ากับการเงิน และการพัฒนาแบบกระจายศูนย์
หนึ่งในการพัฒนาที่น่าตื่นเต้นที่สุดหลังจาก Alonzo คือ Hydra ซึ่งเป็นโซลูชันหลักสำหรับเลเยอร์ 2 (layer 2 solution) จะเป็นการพัฒนาความสามารถด้าน scalability ของ Cardano ไปอีกขั้น โดยเป็นเลเยอร์โปรโตคอลใหม่บนบล็อกเชนเลเยอร์ 1 ที่มีอยู่
ในเครือข่ายบล็อกเชน กลไกการลงฉันทามติ (consensus algorithm) สร้างสภาวะความมั่นคงปลอดภัยและการไม่ไว้วางใจ (secure and trustless) ด้วยการรับรองข้อตกลงประวัติการทำธุรกรรม (block confirmation)
Cardano ใช้ Ouroboros ซึ่งเป็นกลไกการลงฉันทามติแบบ proof-of-stake ที่มีประสิทธิภาพเพื่อการนี้โดยเฉพาะ แต่ Cardano ก็เหมือน permissionless blockchain อื่นๆ ที่ประสบกับความท้าทายเรื่องการขยายเพื่อรองรับปริมาณงาน (throughput) จากการใช้งานในโลกจริง ซึ่งก็คือระบบการจ่ายเงิน (payment) การยืนยันตัวตน (identification) เกม หรือบริการบนมือถือ ซึ่งต้องการการลงฉันทามติระดับภาพรวมในทุกธุรกรรม
ทุกธุรกรรมของ Cardano มีค่าธรรมเนียม (fee) คนที่รันเครือข่ายเช่น stake pool operator (SPO) ทั้งหลายต้องได้รับรางวัล (rewards) อย่างเหมาะสม ดังนั้นค่าธรรมเนียมต้องมากพอให้ SPO อยู่ได้อย่างยั่งยืน และผู้ใช้งานก็ต้องการจ่ายค่าธรรมเนียมในอัตราที่รับได้ ไม่แพงเกินไป นอกจากนี้บล็อกเชนต้องได้รับการป้องกันจากการโจมตีแบบ Denial-of-Service (DoS) ดังนั้นค่าธรรมเนียมต้องไม่ถูกจนเปิดความเสี่ยงต่อ DoS เกินควร คนที่จะทำ DoS จึงต้องจ่ายค่าธรรมเนียมแพงมากจนไม่คุ้มที่จะทำ เรื่องของ storage ก็ต้องคำนึงถึง เพราะธุรกรรมที่เกิดขึ้นตลอดเวลาทำให้ต้องใช้พื้นที่จัดเก็บมากขึ้นเรื่อยๆ และจะเกิดปัญหาในที่สุด ดังนั้นบล็อกเชนที่ประสบความสำเร็จที่สุด ตกเป็นเหยื่อความสำเร็จของตนเอง
เราจะทำสิ่งนี้ได้อย่างไร – โดยใช้วิธีการที่มีประสิทธิภาพมากขึ้นในการประมวลผลธุรกรรมนอกเชนสำหรับผู้ใช้งาน (users’s off-chain transaction) ในขณะที่ใช้เชนหลักเพื่อความมั่นคงปลอดภัย (secure settlement layer) Hydra คงความมั่นคงปลอดภัยระดับเดียวกับเชนหลัก และยังคงทำงานควบคู่กับเชนหลักอย่างหลวมๆ Hydra ไม่ต้องการฉันทามติระดับภาพรวม (global concensus) ทำให้ปรับให้เข้ากับการใช้งานที่หลากหลาย เช่น Hydra ยอมให้กำหนดค่าธรรมเนียมธุรกรรม (Tx Fee) และค่า UTXO ขั้นต่ำ อาจน้อยถึงระดับ 1-2 lovelace ซึ่งจำเป็นมากสำหรับการทำธุรกรรมขนาดเล็กมากๆ (microtransaction)
ที่สำคัญที่สุด Hydra นำเสนอแนวคิด isomorphic state channel (แปลไทยน่าจะประมาณว่า ช่องทางที่สถานะเหมือนกัน) โดยการนำ ledger แนวเดียวกันมาใช้กับ ledger ที่ให้ผลแนวเดียวกันมาใช้ซ้ำบน off-chain ข้างเคียง ซึ่งเรียกว่า Hydra Heads โดยเฉพาะกรณีของ Cardano นี่หมายถึงสามารถใช้งาน native asset, NFT, Plutus script ใน Hydra Head แต่ละตัวได้
Isomorphism อนุญาตให้มีการขยายระบบโดยธรรมชาติ แทนที่จะเป็นแบบยึดติด
ธุรกรรมหลายอย่างที่ตอนนี้ถูกจัดการโดย main-chain หรือ applcation ที่ใช้งานบน main-chain จะได้ประโยชน์โดยตรงจาก Hydra เพราะว่ามันเข้าใจธุรกรรมและลายเซ็นที่มีรูปแบบเดียวกัน นี่ช่วยให้ลดอุปสรรคการเริ่มใช้งาน Hydra สำหรับผู้ใช้งานทั้งหน้าเก่าและหน้าใหม่ ที่สามารถนำโครงสร้างพื้นฐานการทดลองและการทดสอบของ Cardano ในการสร้าง wallet และ applcation ที่เชื่อมต่อกับระบบ layer 2
เรายังสามารถสร้าง Hydra Head โดยไม่ต้องใช้เงินในฝั่งของผู้รับ ซึ่งช่วยให้ผู้ใช้ได้ประสบการณ์ที่ราบรื่น (smooth user experience)
ทีมเริ่มใช้งาน Hydra Head protocol ระดับพื้นฐาน เพื่อพิสูน์แนวความคิด hydra-node
Developer preview จะพร้อมโชว์ในงาน Cardano Summit ปลายเดือนกันยายน 2564 ซึ่งจะช่วยให้นักพัฒนาหรือคนที่สนใจ สามารถรัน hydra-node แบบ online! โดยจะเปิดใช้งาน Hydra Head ในวงจำกัดและเริ่มทดลองรับธุรกรรม ผู้ใช้จะได้เห็น working protoype ใน testnet เฉพาะกิจ รวมถึงจะได้ benchmarking และเอกสารการใช้งานขั้นต้นที่ Github repository ซึ่งจะยังไม่มีส่วนติดต่อผู้ใช้อย่าง wallet, ui
เรื่อง transaction per second (TPS) เป็นสิ่งที่ต้องพูดถึง มันยากที่จะบอกว่าแค่ไหนคือสำเร็จ เพราะว่ามันเป็นเรื่องของ scalability บางคนให้คะแนนเครือข่ายจากการวัด maximum throughput ของ TPS ในขณะที่การวัดผลที่แบบดั้งเดิม (legacy system) ดูจะสมเหตุสมผลกว่า แม้จะสามารถการคาดการณ์ได้และสอดคล้องกันสูง (ตัวอย่างเช่นเครืองข่ายของ VISA) แต่มันมีประโยชน์น้อยสำหรับระบบที่มีการกระจาย (distributed systems) ทั้งนี้เป้าหมายแรกของเราคือ latency (ความหน่วง – ระยะเวลาที่ธุรกรรมได้รับการยืนยัน) เช่นเดียวกับคนอื่น เป็นอีกวิธีหนึ่งในการวัดความเร็วของธุรกรรมบนบล็อกเชนที่ใช้งานได้จริง ใน mainnet TPS น้อยที่สุดคือมี latency 20 วินาทีในหนึ่ง block นี่เป็นจุดเริ่มต้น
ในเลเยอร์ 2 อย่าง Hydra เป็นไปได้ที่จะใช้เวลาในการยืนยันธุรกรรมด้วยเวลาที่น้อยกว่า 1 วินาที
คำว่า 1 ล้าน TPS เคยมีคนใช้มาก่อน เป็นตัวเลขที่ดูน่าตื่นตาตื่นใจ และยังเป็นเป้าหมายที่ดูทะเยอทะยาน เป้าหมายสูงสุดของทุกระบบคือความยืดหยุ่นในการเพิ่มขีดความสามารถตามความต้องการ ปริมาณงานที่วัดใน TPS ต่อหัว Hydra เป็นเรื่องรองและส่วนใหญ่จะถูกจำกัดโดยฮาร์ดแวร์ที่มีอยู่ โดยหลักการแล้ว การเพิ่มจำนวน Hydra head ให้กับระบบจะทำให้ระบบโดยรวมรับปริมาณงานสูงได้
ระยะสั้น IOHK จะพัฒนา hydra-node และ Hydra Head protocol จนกว่ามันจะกลายเป็นรากฐานที่มั่นคงและเป็นฐานที่มั่นคงสำหรับชุมชน (รวมทั้งทีมงาน IOHK) เพื่อสร้างแอพที่ใช้งานในโลกความเป็นจริง แอพเหล่านี้จะได้ประโยชน์จากความเร็วและค่าธรรมเนียมที่ถูกมาก (low-to-no-cost) เรากำลังพัฒนาฟีเจอร์หลักอื่นๆ อย่างแข็งขัน รวมถึงการรองรับหลายหัวต่อ node การคงอยู่ (persistence) และส่วนขยายของ Head protocol
ระยะกลาง ประมาณ 6-12 เดือน ความก้าวหน้าขึ้นอยู่กับผลของการค้นคว้าและการทดลอง รวมทั้งข้อเสนอแนะจากชุมชนนักพัฒนา (developer community) IOHK กำลังค้นคว้าวิธีการเชื่อมต่อ Hydra heads หลายๆ แบบเพื่อเพิ่มการเข้าถึง layer 2 solution, การทดสอบว่าทำอย่างไรให้ integrate และใช้งาน Hydra ได้ง่ายขึ้น
หนึ่งในวิสัยทัศน์ระยะยาวอันน่าตื่นเต้น คือการพัฒนา Virtual Heads โดยการรัน Hydra Head protocol ข้างใน Hydra Heads อีกชั้นนึง นั่นจะเป็นการใช้งาน isomorphicism แบบเต็มที่ของ layer 2 solution ของ IOHK ซึ่งหากเป็นจริง มันหมายถึงความสามารถในการขยายขนาดไม่จำกัดตามทฤษฎี
แนวคิดที่ครอบคลุมสำหรับ Hydra คือการจัดหาโซลูชันการปรับขนาดเลเยอร์ 2 ที่เหมาะสำหรับ Cardano ซึ่งเป็นบล็อกเชนแบบ UTXO รุ่นที่สามที่สามารถรองรับสัญญาอัจฉริยะได้ Hydra จะช่วยลดต้นทุนในขณะที่เพิ่มปริมาณงานและรักษาความปลอดภัย
Hydra ลอกการทำงานของ main-chain ในขณะที่ลดแรงเสียดทานของผู้ใช้ แต่ก็ยังยอมให้มีความยืดหยุ่นของการมีค่าธรรมเนียม/โครงสร้างราคาที่แตกต่างกัน และข้อจำกัดด้านเวลาบน layer 2
ระบบที่ประสบความสำเร็จจะสร้างความสมดุลให้กับความต้องการของผู้ใช้ทุกคน IOHK ต้องการให้ ecosystem ตอบสนองความต้องการของผู้ใช้ระดับบุคคล องค์กร ผู้เชี่ยวชาญ และรวมถึงรายชื่อ DApps และผู้พัฒนาที่เพิ่มขึ้น
ด้วย Alonzo hardfork ทำให้ Cardano เริ่มก้าวต่อไปในฐานะ smart contract platform การใช้งานเทคโนโลยีอย่าง Hydra จะช่วยปรับปรุงความสามารถในการปรับขนาดของ Cardano ได้อย่างมาก และนำไปสู่การนำไปใช้ต่อไป
Source: https://iohk.io/en/blog/posts/2021/09/17/hydra-cardano-s-solution-for-ultimate-scalability/
Further reading/watching:
TL:DR
– Layer 1 ที่เราใช้อยู่คือ Ouroboros
– Layer 2 คือ Hydra ช่วยให้ Cardano รองรับปริมาณธุรกรรมได้มากขึ้น/ไวขึ้น/fee ถูกลง
– ปัจจุบัน fee 0.16+ ADA ก็ว่าถูกประมาณหนึ่ง แต่เมื่อใช้งาน Hydra แล้ว fee อาจเหลือ 1-2 lovelace ซึ่งถูกมาก เหมือนให้ฟรี
Stake
ในการ stake ผ่าน Daedalus, Yoroi, ADALite หรือ Wallet อื่นๆที่ไม่ใช่ Exchange เราจะได้ผลตอบแทน (rewards) ทุกๆ รอบ EPOCH ซึ่งมีค่าประมาณ 0.063% (1 ปีประมาณ 4.6% หรือ 4.6% APY ณ วันที่ 27 ก.พ. 64) หาก stake ไว้ 1,000 ADA จะได้ ADA เพิ่มประมาณ 47.15 ADA
Reward หรือรางวัลนี้คือผลจากการเราเอา ADA ไป stake ไว้ที่ pool ซึ่งเรียกว่าการ delegate หรือการให้อำนาจ อำนาจในที่นี้ก็คือช่วยเพิ่มความสามารถในการผลิต block ขึ้นใน block chain ที่ชื่อ Cardano ยิ่งเราใส่ยอดเข้าไปเยอะ โอกาสจะได้ผลิต block ใน 1 รอบ EPOCH ก็จะมากขึ้นตามไปด้วย
คำถาม: stake แล้วจะได้ reward (ผลตอบแทน) เมื่อไหร่ ได้ทันทีเลยมั๊ย ต้องรอกี่วัน
คำตอบ: stake แล้วต้องรอ 16-20 วัน โดยอิงกระบวนการทำงานของ Cardano ด้านล่างนี้
กระบวนการทำงานของระบบ reward ของ Cardano
โดย 1 EPOCH มีรอบ 5 วัน และนี่คือการยกตัวอย่างว่าทำไมถึงต้องเป็น 16-20 วัน
คำถาม: แล้ว reward ที่ได้รับจะถูกเอามาคำนวณเลยหรือไม่
คำตอบ: ใช่ แต่ไม่ได้เอามาคำนวณในรอบ EPOCH ถัดไปทันที หรืออีกนัยหนึ่งยังไม่ได้รับ reward เบิ้ลในรอบ EPOCH ถัดไป ต้องเข้ากระบวนการคำนวณ reward ใหม่เช่นเดียวกับยอดเงินที่เข้ามาใน wallet เช่นกัน
การทำงานของ reward เมื่อได้รับเข้า wallet
จะเห็นได้ว่าเป็นการทบต้น ศัพท์ในวงการการเงินเรียกว่า compound interest และในวงการ Crypto เรียกว่า auto compound เพราะว่าเราไม่ต้องมานั่งกดปุ่มเพื่อบอกว่าเอาไป stake ต่อ ระบบมันทำให้ ซึ่งแตกต่างจากพวกระบบ Yield farming หรือ Liquidity framing ทั่วไปที่เราต้องคอยกดรับ rewards เอง
ถ้าหากอยากรู้ว่าการลงทุนไหนให้ผลตอบแทนเป็น compound interest ให้มองหาว่าผลตอบแทนเป็นหน่วย %APY (ส่วน %APR ไม่ใช่ compound interest)
Compound interest is the eighth wonder of the world. He who understands it, earns it … he who doesn’t … pays it.
Albert Einstein
Source:
– https://docs.cardano.org/en/latest/explore-cardano/understanding-pledging-and-rewards.html
– https://www.reddit.com/r/cardano/comments/iirxoq/question_about_compound_interest/
Stake
การ stake เหรียญทำได้ 3 รูปแบบ
Daedalus wallet
Yoroi wallet
ทั้ง 3 แบบเท่าที่ทราบตอนนี้ใช้ network pool ของ Cardano เหมือนกันหมด
โดยแบบ 1 และ 2 เราสามารถเลือก pool ได้เองตามใจชอบ รายชื่อ pool มีให้หาในเมนูของทั้ง Daedalus และ Yoroi หรือจะใช้เครื่องมือช่วยอย่างเว็บด้านล่างนี้